Exclusive
20
min

Jak zarabiać na hobby. Sprzedawaj na Etsy

Ukraińskie rękodzielniczki sprzedają w sklepie internetowym, który ma miliony klientów na całym świecie. I z tego żyją

Halyna Halymonyk

Wśród ukraińskich uchodźców w Polsce jest wiele kobiet, które zajmują się robótkami ręcznymi. Zdjęcie: Shutterstock

No items found.

Wśród ukraińskich uchodźców w Polsce jest wiele kobiet, które tworzą biżuterię, wyrabiają unikalne mydła, haftują, szydełkują, robią wyroby z drewna i skóry.

Podczas przymusowej migracji odkładają te zajęcia na bok i wracają do nich tylko okazjonalnie, gdy chcą zrobić dla kogoś pamiątkę lub wziąć udział w lokalnych jarmarkach. Są jednak i takie, które chciałyby rozwijać swój biznes. Jedną z możliwości jest otwarcie sklepu na Etsy. Oficjalnie dostęp do platformy dla ukraińskich sprzedawców został otwarty dopiero w 2023 roku. Wcześniej Ukrainki pracowały tam przez pośredników.

Sestry rozmawiały z doświadczonymi sprzedawcami i przygotowały przewodnik, jak bez stresu pracować z platformą.

Co musisz wiedzieć o Etsy

Dla ukraińskich producentów Etsy to dostęp do kupujących z Azji, UE i Ameryki. Jest to duży sklep, w którym "wynajmujesz" jedną z witryn, "publikujesz" swoje towary w formie zdjęć, tworzysz opis, wpisujesz słowa kluczowe i sprzedajesz je na całym świecie.

Główną różnicą między sprzedażą w mediach społecznościowych jest to, że społeczność aktywnych kupujących Etsy obejmuje ponad 90 milionów osób, z ponad 400 milionami unikalnych wizyt miesięcznie. Ludzie odwiedzają Etsy ze świadomością, że szukają unikalnego produktu, który będzie kosztował więcej niż produkty masowe.

Etsy to duży sklep, w którym "wynajmujesz" jedną z witryn sklepowych i sprzedajesz swoje prace na całym świecie. Zdjęcie: Etsy

Jak zacząć na Etsy

Rzemieślniczka Polina Stern podzieliła się swoimi spostrzeżeniami. Ma doświadczenie w otwieraniu sklepów na platformie Etsy w dwóch krajach - w Niemczech i w Ukrainie. Uważnie śledzi wszystkie zmiany, ponieważ nie tylko sama sprzedaje biżuterię, ale także od dawna promuje sklepy innych rzemieślników.

- Zaczęłam pracować na platformie w 2018 roku, teraz działa ona według zupełnie innych algorytmów i cały czas się zmienia, co również należy wziąć pod uwagę - mówi Polina. - Otworzyłam swój pierwszy sklep w Niemczech, ponieważ wtedy tam mieszkałam. Napisałam dla siebie biznesplan. Moje rękodzieło to biżuteria, ale niszowa, fantasy, gotycka. Zbadałam swoich odbiorców i zobaczyłam, że większość moich klientów to osoby zainteresowane rekonstrukcjami, tańcami historycznymi i grami fabularnymi. Na tej podstawie zaczęłam budować swój mały biznes.

Rzemieślniczka Polina Stern. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Pierwszą rzeczą, którą należy zrobić przed uruchomieniem sklepu, jest zapoznanie się z zasadami obowiązującymi w kraju zamieszkania, radzi rzemieślniczka.

W przypadku Polski kluczowe zasady to: zgodność ze standardami platformy (unikanie mowy nienawiści w reklamach, sprzedaż własnych designerskich produktów), poufność danych klientów i komunikacja z obsługą platformy (na przykład nie wolno publikować zrzutu ekranu pełnej korespondencji z klientem, wsparciem sieci itp. w mediach społecznościowych), uczciwość, przejrzystość i szacunek dla innych sprzedawców.

Musisz prowadzić działalność w sposób przejrzysty i przestrzegać praw autorskich, poświęcona jest temu osobna sekcja regulaminu, w szczególności nie możesz reklamować towarów przy użyciu zdjęć z banków zdjęć, tylko własnej pracy.

Z regulaminu dowiesz się o wszystkich finansowych aspektach współpracy, weź je pod uwagę przy ustalaniu ceny za towar i dostawę.

- Otwórz sklep, gdy wykonasz wszystkie prace przygotowawcze - radzi ekspert. - Przygotuj zdjęcia, opisy, zbadaj rynek. Powinieneś mieć wszystko pod ręką i dopiero wtedy zacząć rejestrować swój sklep.

Ważne dla rzemieślników uchodźców

Jeśli rejestrujesz sklep w kraju przyjmującym, ale planujesz wrócić do Ukrainy, musisz pomyśleć o lokalizacji. Ponieważ zasady otwierania sklepu różnią się w zależności od kraju.

W Polsce i innych krajach UE system płatności jest tworzony za pośrednictwem lokalnych systemów bankowych.

- W rzeczywistości musiałam zamknąć mój "niemiecki sklep", który miał setki sprzedaży, i zacząć wszystko od nowa po powrocie do Ukrainy - dzieli się swoim doświadczeniem Polina Stern. - Teraz znów jestem początkująca, przechodząc przez całą procedurę od zera.

Ukraińskie kobiety pracowały za pośrednictwem pośredników, którzy otwierali dla nich sklepy w Europie i Stanach Zjednoczonych i przekazywali płatności za pośrednictwem różnych systemów płatności.

Od 31 stycznia 2024 r. sklepy z lokalizacją na Ukrainie muszą zarejestrować się w Payoneer. Współpraca z Payoneer otwiera korzyści z Etsy Payments dla ukraińskich sprzedawców, w tym Program Ochrony Zakupów. Kiedy sprzedajesz przedmiot, płatność jest przelewana na Twoje konto Etsy. Dostępne środki są przelewane na Twoje konto Payoneer w każdy poniedziałek. Środki zdeponowane na Twoim koncie Payoneer mogą zostać wypłacone na Twoje konto bankowe lub wykorzystane do płatności za pośrednictwem Payoneer. Transfer środków na Twoje konto bankowe zajmuje zazwyczaj od 2 do 5 dni roboczych.

Przeczytaj więcej na ten temat tutaj.

Co jeśli jesteś za granicą, ale planujesz wrócić na Ukrainę? Być może warto utworzyć jeden sklep z ukraińską lokalizacją i drugi w kraju tymczasowego zamieszkania?

- Platforma zabrania sprzedaży tego samego produktu w dwóch różnych sklepach, ale możesz stworzyć dwa z różnym pozycjonowaniem produktu - wyjaśnia ekspert - a następnie otworzyć dwa sklepy z różnymi lokalizacjami i rozwijać je równolegle.

Na przykład, robisz na drutach zabawki. Jeden sklep może być poświęcony zabawkom dla dzieci, a drugi zabawkom tematycznym lub dzianinowym kopiom dorosłych na różnych obrazach.

- Najważniejsze, że w każdym profilu powinieneś wskazać, że jesteś właścicielem innego sklepu, ponieważ polityka platformy ma być jak najbardziej otwarta i przejrzysta - podkreśla Polina.

Praca Poliny Stern. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Co z podatkami?

W Polsce nie musisz od razu rejestrować swojej działalności.

Na sestry.eu znajdziesz szczegółowy przewodnik po niezarejestrowanej działalności gospodarczej, który pozwala bez stresu sprawdzić, czy Twój biznes będzie działał.

W Ukrainie nie ma takich ułatwień. Chociaż oczywiście wiele osób sprzedaje towary i przyjmuje pieniądze na prywatne karty na własne ryzyko.

- Jeśli Twój dochód jest regularny i przekracza co najmniej 1000 USD, możesz podlegać szczególnej uwadze organów podatkowych i monitorowaniu finansowemu - mówi ekspert. - Będziesz musiał zapłacić 19,5% kwoty podatku. Dlatego lepiej jest zarejestrować się jako jednoosobowa firma trzeciej grupy, z odpowiednim KVED, i traktować pieniądze z platformy jako usługi informacyjne, zapłacić swoje 5% i nie martwić się.

Warto zauważyć, że teraz, otwierając sklep, osoba musi podać informacje o swojej pełnej identyfikacji, w tym zdjęcie paszportowe.

Ponadto otwarcie sklepu kosztuje teraz 15 USD.

- Zdarzają się przypadki blokowania sklepu na starcie, platforma bardzo starannie dobiera sprzedawców - mówi ekspert. - Mówię o pewnych trudnościach, aby każdy zastanowił się, czy chce iść tą drogą. Ale, uwierz mi, warto, gdy działasz na arenie międzynarodowej, otrzymujesz dochód w dolarach i euro za robienie tego, co po prostu kochasz robić.

Praca Poliny Stern. Zdjęcie z prywatnego archiwum

‍Specyfika wysyłania towarów

Kolejną trudnością, z jaką borykają się sprzedawcy Etsy, są wymagania pocztowe dotyczące wysyłania towarów. Wyjaśniają, że najłatwiej jest współpracować z USA, ponieważ platforma koncentruje się na tym rynku i zajmuje się wszystkimi dokumentami uzupełniającymi.

Kraje UE są bardziej skomplikowane, ponieważ wiele z nich ma własne krajowe niuanse legislacyjne, oprócz wymogów europejskich.

- Szczerze mówiąc, nie ma jednego algorytmu wysyłania paczki do Francji, Hiszpanii, Niemiec, Irlandii - przyznaje Polina. - Czasami wydaje się, że zrobiłeś wszystko dobrze, dołączyłeś wszystkie dokumenty potwierdzające, ale paczka leży na poczcie przez miesiąc, a ty jesteś proszony o coraz więcej dokumentów. Najtrudniej jest handlować z Hiszpanią, są też trudności z Irlandią. To, co mogę Ci doradzić, to skorzystanie z usług kurierskich, po prostu wybierz taką, która zajmie się całą papierkową robotą. Kosztuje to jednak więcej niż w przypadku krajowych operatorów pocztowych. Mogę również doradzić, abyś dokładnie przestudiował wymagania na stronach internetowych krajowych operatorów pocztowych, aby uniknąć, na przykład, dodatkowego opodatkowania, niepotrzebnych opłat celnych itp.

Ekspertka zdecydowanie zaleca zapisanie się do lokalnych społeczności sprzedawców Etsy. Problemy z przesyłkami pocztowymi są wszędzie. Możesz dowiedzieć się, jakie dokumenty należy dodać do paczki, aby upewnić się, że dotrze ona na czas i bez dodatkowych kosztów dla Ciebie i klienta, wyszukując lub pytając bezpośrednio.

Tutaj możesz znaleźć społeczność sprzedawców Etsy w Polsce, globalna społeczność komunikuje się tutaj. Nie powinieneś jednak bezwarunkowo ufać poradom. Zawsze sprawdzaj je dokładnie.

Przewodnik po wskazówkach dla tych, którzy chcą sprzedawać swoje rękodzieło na Etsy

Według Koalandy w 2022 roku na Etsy działało 24 500 ukraińskich sklepów. W większości są to towary z ukraińskimi symbolami, markowe ubrania, haftowane koszule, obrazy, biżuteria etniczna itp. Ukraińskie towary cieszyły się największym popytem w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Australii i Japonii.

Sestry zapytało kilku właścicieli sklepów, jakich rad udzieliliby początkującym. Podsumowaliśmy je w przewodniku FAQ.

Jak wycenić produkt na Etsy

Pierwszą rzeczą, którą powinieneś zrobić, jest przyjrzeć się podobnym produktom w swojej kategorii i trzymać się średniej ceny, aby nie porzucić rynku, ale także nie stracić pieniędzy. Jeśli na produkt jest popyt, możesz stopniowo zmieniać cenę. Ceń swoją pracę, nie ustalaj  najniższej ceny.

Co sprzedawać?

Wydawałoby się, że to pytanie nie jest zbyt trafne. Już coś produkujesz i chcesz to sprzedać. Najpierw sprawdź, ile jest ofert w Twojej niszy. Jeśli jest w niej za dużo towarów, powinieneś zmienić swoje podejście i prezentację. Czasami wszystko jest idealne z produktem, ale ze względu na przesycenie niszy, wyższe oceny doświadczonych sprzedawców, po prostu nie będziesz w stanie dotrzeć do kupującego, nie zobaczy on Twojego produktu. Korzystając z platform eRank, Koalanda i Marmalead, możesz uzyskać dane analityczne dotyczące popytu na konkretny produkt na Etsy, biorąc pod uwagę wpływ sezonowości i średnią kontrolę w danej niszy – mówi ekspertka Kateryna Vitkovska podczas webinaru zorganizowanego przez Ukrposhta.

Gdzie szukać trendów?

Wszystko jest proste. Google i Pinterest. Ponadto co sezon Etsy publikuje własny przegląd trendów znany jako Etsy Marketplace Insights. W raporcie tym firma analizuje wzrost lub spadek liczby wyszukiwań, co wskazuje na wzrost lub spadek zainteresowania określonymi produktami w danym czasie.

Jak się zaprezentować

Na Etsy kupujący szukają nie tylko rzeczy, ale także atmosfery i emocji, jakie niosą ze sobą ręcznie robione produkty. Dlatego zanim zaczniesz, musisz przemyśleć koncepcję swojej strony, co dokładnie chcesz powiedzieć o sobie i swoim rękodziele. Powinieneś dokładnie wypełnić wszystkie elementy na stronie, ponieważ algorytm platformy działa w taki sposób, że może obniżyć Twój sklep w wyszukiwarce, jeśli uzna, że brakuje niektórych elementów.

Zdjęcia powinny być profesjonalne, zrobione w dobrym oświetleniu, na ładnym tle. Zdjęcie: Shutterstock

Zdjęcia produktów

Klienci wybierają oczami. Zdjęcia powinny być profesjonalne, wykonane w dobrym oświetleniu, na dobrym tle. Jeśli widzisz, że twój produkt jest dobry, ale "nie sprzedaje się", powinieneś zrobić mu zdjęcie pod innym kątem. - Miałam sytuację, gdy przedmiot na jednej modelce się nie sprzedał, a na drugiej miałam bez końca klientów, mimo że obie dziewczyny były bardzo piękne - powiedziała jedna z rozmówczyń.

Aby rozpocząć pracę na rynku, sprzedawca musi mieć następujący zestaw materiałów wizualnych:

Baner sklepu: minimalny rozmiar to 1200x200 pikseli.

Ikona sklepu: używana do identyfikacji Twojego sklepu na platformie.

Pięć zdjęć do historii marki: zdjęcia Twoich produktów, procesu produkcyjnego, założycieli lub zdjęć zespołu, Twojej siedziby itp. Pomaga to dać klientom wyobrażenie o Twojej marce i jej wartościach.

Wideo dla historii marki: krótkie wideo, które opowiada o Twojej marce, jej historii, wartościach i wyjątkowości.

Wizualizacje produktów: musisz mieć co najmniej dziesięć zdjęć dla każdego produktu. Zdjęcia te powinny wyraźnie i atrakcyjnie prezentować produkt pod różnymi kątami, w różnych scenariuszach użytkowania, pozwalając kupującemu lepiej zrozumieć jego cechy i zalety.

Opis i słowa kluczowe

Jeśli nie znasz angielskiego, nie ma problemu. Istnieją dwa narzędzia, które mogą Ci pomóc. Tłumacz online, na przykład Deep.Translator, po przetłumaczeniu możesz poprosić sztuczną inteligencję o "poprawienie błędów i dodanie słów kluczowych (3-5 słów opisujących Twój produkt) do tekstu".

Musisz określić, jaki rodzaj produktu posiadasz i jego główne cechy. Nie powinien to być zwykły parasol, ale czerwony parasol z wzorem imitującym jesienne liście

Usługi innych firm mogą również pomóc Ci w optymalizacji SEO. Na przykład Etsyrank.com to usługa analityczna bezpośrednio na platformie Etsy.

Możesz stworzyć kilka opisów dla serii produktów i poprosić kogoś z dobrą znajomością języka angielskiego o sprawdzenie tekstów.

Poproś o opinię, zaoferuj klientowi zniżkę na kolejny zakup - buduj lojalność. Zdjęcie: Shutterstock

Zadbaj o marketing

- Moja największa sprzedaż pochodziła z sukienki, która została pokazana w formie szkicu, a nie gotowego produktu - mówi jedna z rozmówczyń. - Narysowałam szkic, aby ułatwić klientkom wyobrażenie sobie gotowej sukienki, zrobiłam zdjęcia różnych detali z innych sukienek: tak będzie wyglądało ramię, a tak plecy, a tak dół. Chociaż nie było zamówień na taką sukienkę, postanowiłam zamieścić galerię ze szkicem i szczegółami. Zamówienia przychodziły jedno po drugim. Sprzedałam tę sukienkę kilka razy.

Śledź aktualizacje platformy

Na święta platforma prowadzi promocję, możesz również zaoferować zniżkę na produkt. Jeśli przygotowujesz zestawy na Boże Narodzenie, powinny one pojawić się w sklepie zaraz po Halloween. 31 października produkty z tym świętem znikają z półek, a pojawiają się produkty świąteczne. Powinieneś także działać z wyprzedzeniem.

Zachęcaj do pozytywnych opinii

Jakiś czas po zakupie zapytaj klientów, czy podobał im się produkt. Poproś ich o pozostawienie recenzji, zaoferuj zniżkę na kolejny zakup - buduj lojalność. Pamiętaj, że im więcej masz pozytywnych recenzji, tym lepiej platforma będzie promować Twój sklep.

Jeśli Etsy musi wybierać między podobnymi produktami, najlepiej pokaże produkty od lokalnych firm. Dla kupujących z USA Etsy będzie wyświetlać głównie produkty z USA. Jeśli jednak porównasz dwa podobne produkty, jeden od amerykańskiego sprzedawcy i jeden od ukraińskiego, a ukraiński sprzedaje się statystycznie lepiej, to Etsy wypchnie go wyżej w wynikach wyszukiwania

- Konwersja przeważa nad lokalizacją na Etsy - wyjaśnia Tatiana Bondar, specjalistka ds. promocji w Etsy.

Musisz mieć asortyment

Bardzo często rzemieślniczki "wypalają się" na tworzeniu jednego lub dwóch produktów. Nie publikuj wszystkich produktów na raz, od czasu do czasu aktualizuj witrynę sklepu. Jeśli nie masz dużego asortymentu, lepiej zrobić kilka kopii podobnego produktu, ale w innym kolorze, na innym tle, w innych wariantach. Powinieneś robić zdjęcia tego samego lub podobnego produktu w "różnych odsłonach".

Nie wystawiaj wszystkich produktów na raz, od czasu do czasu aktualizuj witrynę sklepową. Zdjęcie: Shutterstock

Używaj reklam, gdy Twój sklep ma wyprzedaże

Etsy ma narzędzie do promocji reklam, ale nie działa ono tak samo jak inne sieci społecznościowe. Jeśli sklep nie jest rozwinięty i nie ma sprzedaży, to nawet duże budżety reklamowe mu nie pomogą. Jednak reklamowanie produktu ma sens, jeśli właśnie został kupiony, jeśli jest wiele wyświetleń.

Nikt nie zabrania Ci reklamowania produktów z Twojego sklepu na innych platformach, zamów reklamę kontekstową w Google, napisz o rabacie i zrób post na ten temat na Instagramie, Facebooku lub możesz śledzić Pinterest.

Platforma YouTube jest skutecznym narzędziem, możesz tworzyć treści poświęcone unboxingowi i recenzjom produktów, a w opisie filmu zamieścić link do odpowiedniego marketplace. Opracowując strategię promowania i przyciągania ruchu zewnętrznego, ważne jest, aby wziąć pod uwagę, w których sieciach społecznościowych są Twoi klienci.

Znasz swój produkt lepiej niż ktokolwiek inny

Wielu rozczarowanych sprzedawców mówi, że zaufali zatrudnionym specjalistom od marketingu, ale zamiast sprzedaży ponieśli tylko straty. Druga osoba nie zna Twojego produktu tak dobrze jak Ty. Zanim spróbujesz skalować swój biznes, popracuj z nim sam. Niech to będą 2-3 sprzedaże miesięcznie, ale zrozumiesz algorytmy pracy, pomoże Ci to uniknąć błędów i niepotrzebnych wydatków.

Komunikacja z klientami

- Są tacy, którzy kupują po pierwszej wymianie zdań, i tacy, którzy zadają 150 pytań wyjaśniających, i musisz traktować wszystkich jednakowo uprzejmie i serdecznie - mówią rozmówcy. Odpowiadaj, komentuj, dziękuj, rób dobre opakowania, to na pewno się opłaci.

Analizy platformy pokazują, że w 2022 r. średni miesięczny przychód jednego ukraińskiego sklepu wyniósł ponad 1000 USD. Najpopularniejsze kategorie międzynarodowych zamówień z Ukrainy obejmują dzieła sztuki, wystrój domu, akcesoria rzemieślnicze, biżuterię, odzież i obuwie, artykuły o tematyce ślubnej, akcesoria elektroniczne, kosmetyki i produkty dla zwierząt

Jeśli jest to Twoja nisza, może nadszedł czas, aby spróbować sprzedawać swoje produkty na rynku międzynarodowym?

No items found.
Biznes
Kultura
porady
Praca
Rozwój
Ukrainki w Polsce

Redaktorka i dziennikarka. W 2006 roku stworzyła miejską gazetę „Visti Bilyayivka”. Publikacja z powodzeniem przeszła nacjonalizację w 2017 roku, przekształcając się w agencję informacyjną z dwiema witrynami Bilyayevka.City i Open.Dnister, dużą liczbą projektów offline i kampanii społecznych. Witryna Bilyayevka.City pisze o społeczności liczącej 20 tysięcy mieszkańców, ale ma miliony wyświetleń i około 200 tysięcy czytelników miesięcznie. Pracowała w projektach UNICEF, NSJU, Internews Ukraine, Internews.Network, Wołyńskiego Klubu Prasowego, Ukraińskiego Centrum Mediów Kryzysowych, Fundacji Rozwoju Mediów, Deutsche Welle Akademie, była trenerem zarządzania mediami przy projektach Lwowskiego Forum Mediów. Od początku wojny na pełną skalę mieszka i pracuje w Katowicach, w wydaniu Gazety Wyborczej.

Wesprzyj Sestry

Nawet mały wkład w prawdziwe dziennikarstwo pomaga demokracji przetrwać. Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie ludzi walczących o wolność!

Wpłać dotację
Анна Зоря, юристка, бізнес, Польща, Україна

Anna Zorya: Kiedy zaczęła się wojna na pełną skalę, w ogóle nie chciałam nigdzie wyjeżdżać. Ale dla dobra moich dzieci musiałam, bo one się bardzo bały. Na szczęście wyjechaliśmy na czas, już po tygodniu od rozpoczęcia inwazji byłam z mamą i dwójką dzieci w Polsce.

Joanna Mosiej-Sitek: Dlaczego wybrałaś Polskę?

Jako dziecko i później nastolatka często bywałam w Polsce. Moi rodzice mieli bliskich przyjaciół w Świdniku, niedaleko Lublina. Często spędzaliśmy u nich wakacje. Już wtedy mówiłam całkiem dobrze po polsku. Więc Polska kojarzyła mi się z krajem dzieciństwa. Wiedziałam, że to kraj bliski mi pod względem temperamentu i ducha. I muszę przyznać, że się nie pomyliłam. Polska przyjęła nas z otwartymi ramionami. Dała nam wszelkie możliwości, by czuć się bezpiecznie. Mój wówczas siedmioletni syn pewnego dnia po przyjściu ze szkoły powiedział: „Jestem z Ukrainy, a mój najlepszy przyjaciel jest Polakiem. Ale skoro ja już tak dobrze mówię po polsku, to może ja też jestem już Polakiem?”

I co mu odpowiedziałaś?

Powiedziałam: Nie, nie, nie jesteś. Pewnie pomyślał tak też dlatego, że w międzynarodowej szkole, do której chodzi, pani na lekcji polskiego dzieliła dzieci na te, które są native speakerami, i te, dla których polski to język obcy. Mojego syna przydzieliła do pierwszej grupy, bo tak dobrze, bez akcentu mówi po polsku. Powiedziałam do nauczycielki: „Przepraszam. Mój syn nie jest Polakiem”. Była bardzo zaskoczona. To wszystko oznacza, że mój syn jak i moja rodzina bardzo się dobrze czuje w Polsce. Oczywiście w domu mówimy po ukraińsku, bo chciałabym, żeby syn nie zapomniał języka ojczystego i wiedział, gdzie są jego korzenie. Ale cieszę się, że tak dobrze się zaaklimatyzował.

W ogóle uważam, że relacje pomiędzy naszymi krajami są wyjątkowe. Nadal. Również te biznesowe

Co masz na myśli?

Do lutego 2022 byłam partnerem w dużej ukraińskiej kancelarii prawniczej, gdzie zajmowałam się inwestycjami korporacyjnymi w Ukrainie. Uwielbiałam swoją pracę. Po przyjeździe do Polski miałam dużo szczęścia. Spotkałam fantastycznych ludzi, którzy naprawdę mocno wspierali Ukrainę. Docenili mnie i moje doświadczenie i tak zostałam partnerem w kancelarii prawnej Rymarz Zdort Maruta. To jedna z najlepszych kancelarii prawniczych w Polsce i jestem bardzo szczęśliwa, pracując dla niej, bo mogę prowadzić sprawy prawne związane z Ukrainą. Kieruję tzw.  Ukrainian Desk, który zajmuje się ukraińskimi projektami. Staramy się pomagać ukraińskim biznesom rozwijać się w Polsce, a polskim biznesom szukać ciekawych inicjatyw w Ukrainie. I codziennie mam okazję obserwować jak ta współpraca się rozwija.

Panel Ukrainian PE & VC Summit 2024 moderuje Anna Zorya. Zdjęcie: archiwum prywatne

Stąd pomysł na konferencję?

Tak, byłam jedną z inicjatorek pierwszej konferencji private equity i venture capital, która odbyła się w marcu w Warszawie. Uwielbiam Polskę, spotykają mnie tu tylko dobre rzeczy i bardzo zależy mi na współpracy biznesowej między naszymi krajami. Marzyłam o tym od dawna, żeby zrobić polsko-ukraińskie wydarzenie, żeby pokazać, że na współpracy oba kraje mogą skorzystać i że więcej nas łączy niż dzieli. Bardzo się cieszę, że konferencja się odbyła. Nosiłam w sobie tę ideę od dawna. I wiem, że to nie było ostatnie takie wydarzenie, że będą kolejne.

Dlaczego?

Bo już teraz są polscy inwestorzy, którzy szukają ciekawych inicjatyw, okazji do wejścia do Ukrainy. Mamy na uwadze takie projekty, które polscy inwestorzy chcą realizować w naszym kraju. Z drugiej strony, ukraińscy inwestorzy i ukraiński biznes szukają miejsca dla siebie w Polsce. To ukraińskie firmy, które albo ucierpiały w wyniku wojny, są lub były zlokalizowane na obszarach dotkniętych działaniami wojennymi, albo chcą się rozwijać i wchodzą na rynek europejski. I bardzo często to wejście odbywa się właśnie przez Polskę.

Weźmy na przykład biznes związany ze szkołami w Ukrainie – Study UA. Przed wojną działali głównie w Ukrainie, obecnie mają szkoły zagranicą, w tym jedną w Polsce. Albo Bob Snail, firma produkująca naturalne cukierki, bardzo popularne wśród dzieci w Ukrainie. Obecnie otwierają swoje sklepy w centrach handlowych. Wiele ukraińskich biznesów przeniosło swoją działalność do Polski.

Kiedy idę ulicą w Warszawie i słyszę język ukraiński, widzę ukraińskie kawiarnie lub restauracje, które znam dobrze z Ukrainy, jestem zachwycona
20
хв

Anna Zorya: Uwielbiam Polskę, spotykają mnie tu tylko dobre rzeczy

Joanna Mosiej-Sitek
kobiety, rynek pracy, Polska, Ukraina

Wnioski płynące z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego "Sytuacja kobiet w Polsce z perspektywy społeczno-ekonomicznej" z jednej strony napawają optymizmem, pokazując, jak wiele zmieniło się w postrzeganiu i udziale kobiet (także) w gospodarce w ostatnich 20 lat, z drugiej jednak zmuszają do refleksji i działania. Bo mimo, że udział kobiet chociażby w rynku pracy jest coraz większy, a luka płacowa zminejsza się, do pełnej równości dużo nam jeszcze brakuje, co widać chociażby we wskaźnika aktywności zawodowej kobiet i płacach.

Pracują i/albo wychowują

Raport rzuca nowe światło na sytuację wszystkich kobiet w Polsce, także migrantek i uchodźczyń, którym z oczywistych powodów jest trudniej od tych kobiet, które pochodzą z Polski i tu mieszkają. Dzieje się tak choćby z powodu bariery językowej, a w przypadku tych kobiet, które z dziećmi przyjechały do Polski po agresji Rosji na Ukrainę, także dlatego, że podjęcie pracy kolidowałoby z opieką nad dziećmi, zwłaszcza tymi do trzeciego roku życia. Często wskazują ten powód braku aktywności zawodowej.

Przyjechały tu z dziećmi, często zmuszone do podejmowania pracy znacznie poniżej kwalifikacji i oczekiwań, przede wszystkim z powodu bariery językowej, ale też z jedną, podstawową motywacją: zapewnić byt sobie i dzieciom. To dlatego wiele z nich, szczególnie tych zatrudnionych w szarej strefie, nie zgłasza niestosownego, dyskryminacyjnego traktowania ze strony pracodawców. Boją się utraty pracy.

Zdjęcie: Shutterstock

Ukraińcy - ponad połowa cudzoziemców w Polsce

W 2021 roku Ukraińcy i Ukrainki stanowili 57 proc. ogółu osiedlających się w Polsce cudzoziemców. Liczba obywateli i obywatelek Ukrainy posiadających ważne zezwolenia na pobyt w Polsce wynosiła wtedy 300 tys. osób. Samych kobiet było 138 tys. – stanowiły  46 proc. tej wielotysięcznej grupy. Obecnie, jak wynika z cytowanych w raporcie danych z kwietnia 2023 roku, 443 tys. kobiet w wieku powyżej 18 lat ma status cudzoziemca UKR w związku z konfliktem w Ukrainie. Kobiet w wieku 19-64 lata jest 384 tys.

Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że ubezpieczonych jest 347 tys. kobiet, najwięcej w wieku 35-39 lat i 40-44 lata

"Należy zauważyć, że na podstawie tych danych nie możemy określić, jaki jest wskaźnik zatrudnienia uchodźczyń z Ukrainy. Po pierwsze, dane ZUS uwzględniają zarówno uchodźczynie, jak i te Ukrainki, które mieszkają w Polsce od dawna. A po drugie, nie obejmują one wszystkich rodzajów zatrudnienia, m.in. pracy w rolnictwie" - podkreślają autorzy i autorki raportu.

Dyskryminacja i przemoc

Z kolei według CASE oraz CARE International in Poland w  kraju jest ponad 100 tys. migrantek i uchodźczyń, które zajmują się polskimi domami. Opiekują się dziećmi, osobami starszymi, gotują, sprzątają, piorą, prasują. Zdecydowana większość pracuje "na czarno", a to oznacza nie tylko brak ubezpieczenia, ale także nieznajomość przysługujących im praw. Ponad 60 proc. zatrudnionych w polskich domach Ukrainek przyznało, że doświadczyło złego traktowania, dyskryminacji i przemocy. Zwykle nie zgłaszają tych przypadków - boją się utraty pracy, często jedynego źródła utrzymania dla całej rodziny, ale też nie wiedzą, gdzie mogą uzyskać pomoc.

Wśród tych kobiet, które pracują legalnie, najwięcej znalazło zatrudnienie w sektorze administracji oraz działalności wspierającej. To ponad 340 tys. kobiet

Kolejnymi branżami, w których zatrudnienie znalazło wiele kobiet: przetwórstwo przemysłowe – 63 tys.; handel hurtowy i detaliczny oraz naprawa pojazdów – 34 tys.; działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi – 33 tys.

Przedsiębiorczynie

W 2022 r. powstało ponad 6,5 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych prowadzonych przez ukraińskie kobiety, co stanowiło 41 proc. nowo powstałych ukraińskich podmiotów tego typu. Zwykle zakładają firmy określane jako "pozostała działalność usługowa". Aż 89 proc. to fryzjerstwo i inne usługi kosmetyczne. Kolejną popularną branżą jest informacja i komunikacja; zajmują się przede wszystkim działalnością związaną z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki. Blisko 10 proc. firm zakładanych przez kobiety stanowi działalność w zakresie administrowania i działalność wspierająca. W tej branży niemal co trzecia firma (30 proc.) zajmuje się niespecjalistycznym sprzątaniem budynków i obiektów przemysłowych. Kolejna sekcja, która stanowi ponad 7 proc. udziału w firmach zakładanych przez ukraińskie kobiety, to zakwaterowanie i gastronomia, tu Ukrainki przede wszystkim zakładają firmy związane z gastronomią. 7 proc. firm założonych przez Ukrainki prowadzi działalność profesjonalną, naukową i techniczną.

Zdjęcie: Shutterstock

Podatki większe niż pomoc

Z raportu Deloitte zleconego i sfinansowanego przez UNHCR wynika, że w 2023 roku ukraińscy migranci i uchodźcy wnieśli do gospodarki 0,7-1,1 proc. PKB. "Ostatnie dwa lata pokazały, że na wiele sposobów uchodźcy mogą wnieść pozytywny wkład w społeczeństwo, gdy tylko otrzymają szansę. W Unii Europejskiej uchodźcy z Ukrainy mają dostęp do wsparcia społecznego, ale także do rynku pracy. Szczególnie pozytywnie wyróżnia się Polska. Pozytywne doświadczenia zdobyte tutaj mogą służyć jako przykład dla wielu innych sytuacji związanych z uchodźcami" - komentowała wyniki badania Julia Patorska z firmy Deloitte.

Uchodźcy z Ukrainy pozostający w Polsce jako pracownicy, przedsiębiorcy, konsumenci, i podatnicy, wnieśli do polskiej gospodarki 0,7-1,1% PKB w 2023 roku

- Podatki wpłacone przez uchodźców sięgnęły 10-14 mld zł w 2022 i kolejnych 15-20 mld zł w 2023, czyli więcej niż wydatki państwa na początkową pomoc - zaznacza Rafał Trzeciakowski, senior consultant.

Pracuje co druga

Te dane pokrywają się z wnioskami płynącymi z innego raportu, przygotowanego przez Interdyscyplinarne Laboratorium Badań Wojny w Ukrainie przy Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Z badań prowadzonych na przełomie przełomie października i listopada 2023 r. wynika, że tylko co druga Ukrainka w Polsce pracuje. 63 proc. – w Polsce, 23 proc. – zdalnie na Ukrainie, zaś 8 proc. – w innym kraju. Zaledwie 1/3 z respondentek miała pracę zgodną z kwalifikacjami. 16 proc. wskazywało, że nie podejmuje pracy ze względu na konieczność opieki nad małymi dziećmi. W poszukiwaniu pracy największym problemem są problemy językowe (77 proc.), niskie płace, nieuznanie dypolomu i konieczność pracy poniżej kwalifikacji. 45 proc. pytanych przez badaczy kobiet zna język polski, a 20 proc. rozumie język, ale nie potrafi się  nim się porozumiewać.

Ale, jak zaznaczał w jednym z wywiadów dr hab. Prof. UKEN Piotr Długosz, szef grupy badawczej, „od czasu poprzedniego badania uchodźczynie wojenne się usamodzielniły, mieszkają w wynajmowanych mieszkaniach, lepiej znają język polski i pracują i bardziej aktywnie walczą z problemami psychicznymi, które się często pojawiają“.

Na ważny aspekt w rozmowie z Polskim Radiem uwagę zwróciła Ewa Gawlik, ekpertka rynku pracy. „Jeszcze przed wybuchem wojny Polska była dla Ukraińców krajem pierwszego wyboru jeśli chodzi o poszukiwanie pracy. Wtedy przyjeżdżały do nas osoby, które chciały dorobić i albo potem wrócić do rodziny, albo wynająć mieszkanie i ściągnąć ją do siebie. To byli pracownicy bardzo odpowiedzialni, bo zależało im, żeby zarobić pieniądze. Inaczej jest w przypadku osób, których wojna zmusiła do opuszczenia kraju. Oni przyjechali do nas i tu pracują, bo nie mają innego wyjścia. Dla części z nich zawody, które wykonują są uwłaczające i często poniżej ich kompetencji i wykształcenia“ – komentowała, podkreślając przy okazji, że osoby z Ukrainy to „dobrzy pracownicy, zaangażowani i wykonujący powierzone im zadania“. Podkreślają, że „są wśród nich wybitni spejcaliści, którzy w Polsce piastują wysokie stanowiska w różnych branżach“.

20
хв

Ukrainki są aktywne na polskim rynku pracy

Anna J. Dudek

Możesz być zainteresowany...

Ексклюзив
20
хв

Відкриття салону краси в Польщі: які є підводні камені?

Ексклюзив
20
хв

Anna Zorya: Uwielbiam Polskę, spotykają mnie tu tylko dobre rzeczy

Ексклюзив
20
хв

Ukrainki są aktywne na polskim rynku pracy

Skontaktuj się z redakcją

Jesteśmy tutaj, aby słuchać i współpracować z naszą społecznością. Napisz do nas jeśli masz jakieś pytania, sugestie lub ciekawe pomysły na artykuły.

Napisz do nas
Article in progress