25 sierpnia Prezydent RP ogłosił weto do rządowej ustawy, która miała uporządkować ochronę i wsparcie dla rodzin uciekających przed wojną. Ta decyzja i towarzyszący jej język – zapowiedzi warunkowania pomocy dziecku pracą rodzica, wydłużania drogi do obywatelstwa, rozpalania na nowo sporów pamięci – nie są kwestią nastrojów, lecz zimnej kalkulacji politycznej. Uderzają w ukraińskie kobiety-uchodźczynie, w ich dzieci, w osoby starsze i chore; uderzają też w nasze szkoły, lekarzy i samorządy. Zamiast pewności, przynoszą lęk, zamiast spokoju – groźbę rozdzielania rodzin, wtórnej migracji i erozję zaufania do polskiego państwa.
Wyobraźcie sobie, że to Wy jesteście na wojnie w obronie Ojczyzny, a sąsiedni kraj traktuje Wasze żony, matki i córki jak zakładniczki polityki.
Po decyzji Prezydenta w tysiącach domów w całej Polsce nastał szok, rozgoryczenie i poczucie zawodu. Matki, które z dziećmi i chorymi rodzicami uciekły z miast i wsi obróconych w pył, dziś zadają sobie pytanie, gdzie mają teraz uciekać. Kobiety, które wybrały Polskę z miłości i zaufania, czują, że ta miłość nie została odwzajemniona.
Dziecko nie jest martwym zapisem w ustawie, a pomoc na nie przyznawana nie może być dźwignią nacisku na jego matkę. Solidarność nie jest sezonowa, nie jest modą. Jeśli jest prawdą w marcu, musi być nią także w sierpniu. Pamięć nie jest pałką. Państwo, które zamiast leczyć rany historii sięga po łatwe symbole, nie buduje wspólnoty. Państwo nie może być ulicznym teatrem. Poważne państwo wybiera odpowiedzialność, a nie polityczny spektakl: procedury, jasny komunikat, ochronę najsłabszych.
My, polskie kobiety – matki, żony, córki, siostry i babcie – mówimy wprost: nikt w naszym imieniu nie ma prawa stawiać warunków kobietom uciekającym przed wojną. Nie zgadzamy się, by ból i cierpienie ludzi potrzebujących naszego wsparcia przerabiano na paliwo sporów. Nie pozwolimy na niszczenie zaufania, na którym stoi wspólnota. To jest racja stanu i racja sumienia nas wszystkich. To mosty – a nie mury – czynią z sąsiadów sojuszników, a przewidywalne i sprawiedliwe prawo oraz język szacunku wzmacniają bezpieczeństwo Polski bardziej niż populistyczny wrzask z mównicy.
Europa, a więc także my, opowiedziała się za ciągłością ochrony cywilów uciekających przed agresją. Naszym obowiązkiem jest dotrzymać słowa. To oznacza jedno: potwierdzić publicznie, jasno i bez dwuznaczności, że rodziny, które zaufały Polsce, nie obudzą się jutro w prawnej próżni; że dziecko nie będzie karane za to, że rodzic nie ma zatrudnienia; że język władzy nie będzie dzielił ludzi na „swoich” i „obcych”. Dla dziecka i jego samotnej matki prawo ma być tarczą, a nie narzędziem wymuszania na nich lojalności i posłuszeństwa. Polityka ma być służbą, a nie widowiskiem.
Wzywamy Was, którzy stanowicie prawo i reprezentujecie Rzeczpospolitą, do przywrócenia pewności ochrony i odrzucenie słów, które piętnują zamiast chronić. Niech ustawy służą ludziom, a nie politycznym grom. Niech Polska pozostanie domem, w którym matka nie musi pytać: „Dokąd teraz?”, bo odpowiedź zawsze będzie brzmieć: „Zostań w kraju, który dotrzymuje słowa”.
To nie jest spór o prawne technikalia. To pytanie o oblicze Rzeczypospolitej. Czy będzie państwem słowa, którego się dotrzymuje – czy państwem słów rzucanych na wiatr. Czy staniemy po stronie matek i dzieci, czy po stronie strachu.
Podpisano, polskie kobiety – matki, żony, córki, siostry, babcie:
Jolanta Kwaśniewska, pierwsza dama Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1995-2005,
Anna Komorowska, pierwsza dama Rzeczpospolitej Polskiej w latach 2010-2015,
Agnieszka Holland, reżyserka filmowa,
Krystyna Janda, aktorka
Hanna Machińska, doktor nauk prawnych, była zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich
Janina Ochojska
Maja Komorowska, aktorka
Krystyna Zachwatowicz-Wajda
Krystyna Demska-Olbrychska
Marta Lempart, Ogólnopolski Strajk Kobiet
Agnieszka Czeredercka, Ogólnopolski Strajk Kobiet
Ewa Wrzosek, prokuratorka
Ewa Woydyłło-Osiatyńska
Anda Rottenberg
Ewa Ewart, dziennikarka, reżyserka filmów dokumentalnych
Maria Seweryn, aktorka, reżyserka
Katarzyna Kasia - dziennikarka, filozofka
dr Elżbieta Korolczuk, profesorka Uniwersytetu Warszawskiego
prof. dr hab. Bernadetta Darska, literaturoznawczyni, krytyczka literacka
Monika Kaczmarek-Śliwińska, profesorka UW, naukowczyni
Katarzyna Surmiak-Domańska, dziennikarka, pisarka
Elwira Niewiera, reżyserka filmowa i wolontariuszka
Gabriela Muskała, aktorka, dramatopisarka, scenarzystka i reżyserka
Ludwika Włodek, socjolożka, pisarka
Aleksandra Justa, aktorka
Joanna Mosiej, redaktorka naczelna Sestry.eu
Aleksandra Klich, redaktorka, pisarka
Kaja Puto, redaktorka naczelna krytykapolityczna.pl
Joanna Sarnecka, Fundacja na Rzecz Kultury „Walizka” i Grupa Granica
Monika Tutak-Goll, redaktorka naczelna wysokieobcasy.pl
Sylwia Zientek, pisarka
Małgorzata Kopka-Piątek, prezeska stowarzyszenia FemGlobal. Kobiety w polityce międzynarodowej
Renata Kim, dziennikarka
Wiktoria Magnuszewska, LexQ
Bianka Zalewska, reporterka, dziennikarka
Sylwia Chutnik, pisarka
Joanna Gierak-Onoszko, pisarka
Monika Głuska-Durenkamp, dziennikarka
Maria Zmarz-Koczanowicz, reżyserka, profesorka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej wŁodzi
Iwona Reichardt, zastępczyni redaktora naczelnego „Nowej Europy Wschodniej”
Justyna Dąbrowska, psychoterapeutka, pisarka, wieloletnia redaktorka naczelna miesięcznika „Dziecko”
Magdalena Czyż, prezeska Fundacji Demokracja
Masza Potocka
Anna Maziarska, aktywistka, członkini Rady Stowarzyszenia Kongres Kobiet, współprzewodnicząca Warszawskiej Rady Kobiet
Karolina Sulej, reporterka, felietonistka „Polityki”, aktywistka Fundacji Kraina
Danuta Przywara, Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Kinga Łozińska, Komitet Obrony Demokracji
Jolanta Kawa, prezeska Fundacji „Centrum im. Profesora Bronisława Geremka”
Joanna Szczęsna, pisarka
Elżbieta Bogucka-Lityńska, wdowa po Janie Lityńskim
Paula Sawicka, stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita
Anna Dodziuk, opozycjonistka antykomunistyczna
Marina Hulia, dziennikarka
Paulina Siegień, dziennikarka, redaktorka
Anna Dudek, dziennikarka
Marta Pietraszun, terapeutka zajęciowa
Natalia Budzyńska, pisarka
Dorota Wodecka, dziennikarka „Gazety Wyborczej”,
Anna Gmiterek-Zabłocka, dziennikarka
Magdalena Kicińska, dziennikarka
Danuta Stołecka, opozycjonistka antykomunistyczna
Barbara Toruńczyk, opozycjonistka antykomunistyczna, redaktorka naczelna „ZeszytówLiterackich”
Magdalena Smoczyńska, psycholożka, emerytowana profesorka Uniwersytetu Jagiellońskiego
Melania Krych, reżyserka i aktywistka
Małgorzata Gołota, dziennikarka, reportażystka
Aleksandra Hirszfeld, Entuzjastki World
Hanna Kustra, Fundacja Ogólnopolski Strajk Kobiet, przewodnicząca Rybnickiej Rady Kobiet
Julia Boguslavska, prezeska Fundacji Ukrainka w Polsce
Joanna Czudec, tłumaczka
Agnieszka Deja, socjolożka, wolontariuszka, Laureatka I edycji Nagrody Portrety Siostrzeństwa
Anna Mierzyńska, analityczka, OKO.press
Dorota Nowak, redaktorka
Karolina Rogaska, dziennikarka
Magdalena Kamińska-Maurugeon, tłumaczka
Małgorzata Szczurek, wydawczyni, wydawnictwo Karakter
Beata Baranowicz
Anna Maziuk, pisarka, reporterka
Aldona Hartwińska, dziennikarka, wolontariuszka
Joanna Krawczyk, dyrektorka CORRECTIVE.Europe
Roxana Szumowska-Jaskowska
Agnieszka Sowińska, tłumaczka
Maja Krych
Joanna Wilengowska, dziennikarka, pisarka
Anna Mieścicka-Lidderdale, tłumaczka
Magdalena Tilszer, wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego
Beata Salonek, dyrektorka biura w Instytucie Rozwoju Spraw Społecznych
Mirella Waleczek, autorka „Siedmiu kobiet. Śląskie opowieści”
Agata Fijuth-Dudek, medioznawczyni
Izabela Joanna Barry, bibliotekarka, dziennikarka
Viola Plaga-Głowacka, artystka, aktywistka
Magdalena Bielska, działaczka społeczna
Maria Mazur, rektorka Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie
Beata Łyżwa-Sokół, fotoedytorka Sestry.eu, kierowniczka działu wystaw DSH
Justyna Łagowska,s cenografka, reżyserka
Krystyna Zdziechowska, lekarz anestezjolog
Joanna Luberadzka-Gruca, Fundacja Polki Mogą Wszystko
Jolanta Klimkiewicz
Kalina Czwarnóg, członkini zarządu Fundacji Ocalenie
Krystyna Dąbrowska, poetka
Iga Woźniak, Akcja Demokracja
Elżbieta Sarnecka, emerytka
Karolina Oponowicz, redaktorka naczelna Wydawnictwa Agoradla dzieci
Marzanna Kondratowicz, restauratorka
Magdalena Sroka, menedżerka kultury
Ewa Błaszczyk-Warchoł, społeczniczka prawno człowiecza
Joanna Majczyk, akademiczka, Politechnika Wrocławska
Agnieszka Tomaszewicz, akademiczka, Politechnika Wrocławska
Judyta Wachowska, akademiczka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Prof. Elżbieta Wernio, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu
Magdalena Niewiadomska, bibliotekarka akademicka, tłumaczka
Katarzyna Augustynek, aktywistka
Renata Szredzińska, socjolożka, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
Beata Geppert, tłumaczka
Ewa Bartnikowska, dziennikarka
Agata Lewandowska, wykładowczyni Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Marta Ruszkowska, ilustratorka
Dyba Lach, dokumentalistka
Ewa Mańkowska
Paulina Kuntze, pracowniczka humanitarna
Marta Mazuś, reporterka
Ewa Wójciak, Teatr Ósmego Dnia
Agnieszka Sadowska, fotoreporterka
Ewa Grochowska, muzyczka, edukatorka, doktorka nauk humanistycznych
Danuta Czechmanowska
Agnieszka Makowiecka-Pastusiak, psychoanalityczka
Joanna Ostrowska, Instytut Kuturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ingeborga Janikowska, ekspertka ds. wspierania organizacji społecznych
Judyta Wachowska, akademiczka, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Beata Borowska
Natalia Budzyńska, pisarka
Zuzanna Lesiak, aktywistka
Loreta Szałańska, aktywistka Obywatele RP
Jadwiga Hereta, dziennikarka „Tygodnika Zamojskiego”, wolontariuszka
Marta Abramowicz
Anna Strzałkowska
Eva Zamojska, pedagożka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Jolanta Laskowska , edukatorka
Maja Zagajewska
Milena Kloczkowska, prawniczka, członkini zarząduS towarzyszenia Homo Faber
Krystyna Krynicka
Natalia Krynicka
Justyna Butrymowicz, aktywistka
Emi Łach, artystka
Irena Jakóbik, emerytka
Jagoda Rogucka, emerytka
Leokadia Jung, aktywistka
Dominika Przychodzeń, aktywistka
Sylwia Kowalska, społeczniczka, Fundacja Autism Team, Iniacjatywa Chcemy Całego Życia
Anna Skiendziel, Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet
Julia Domańska, studentka Akademii Muzycznej w Łodzi
Aga Zaryan, wokalistka jazzowa
Michalina Bednarek, dziennikarka „Gazety Wyborczej”
dr.Barbara Westermann, tłumaczka
Weronika Murek, pisarka
Jolanta Kozioł
Katarzyna Lewandowska, akademiczka, kuratorka, aktywistka
Katarzyna Morawska, mama, aktywistka, siostra
Sylwia Markowska
Katarzyna Prot-Klinger, psychiatrka, psychoterapeutka
Agata Mendyk, nauczycielka
dr Monika Glosowitz, Uniwersytet Śląski, badaczka, działaczka, mama
Katarzyna Baumiller, architektka
Hanna Kustra, aktywistka, Fundacja Ogólnopolski Strajk Kobiet, Rybnicka Rada Kobiet
Ewa Voelkel-Krokowicz, Fundacja Voelkel, Concordia Design
Katarzyna Halicka, Fundacja Mili Ludzie,
Izabela Wierzbicka, redaktorka
Monika Muskała, pisarka
Monika Frenkiel
Katarzyna Batko-Tołuć, członkini zarządu Fundacji dla Polski, przy której działa Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców
Katarzyna Roman-Rawska, badaczka, pisarka
Katarzyna Pawłowska, redaktorka
Barbara Klich-Kluczewska, historyczka, Uniwersytet Jagielloński
Anna Moskal, aktorka, wykładowczyni
Anna Kacprzyk, psycholożka
Danuta Kuligowska, Gazeta Wyborcza
Ewa Trojanowska, Obywatele RP
Małgorzata Farynowska, Obywatele RP
Wiesława Gmiterek, emerytowana bibliotekarka
Karolina Kacprzak, redaktorka
Agnieszka Rodowicz, reporterka
Katarzyna Bielas, dziennikarka
Magdalena Prusinowska
Natalia Kertyczak, członkini zarządu Fundacji Edukacja dla Demokracji
Alicja Ostrowska socjolożka, emerytka, Mama
Marta Połtowicz-Bobak,archeolożka IA UR, uczestniczka ruchu Obywatele RP, członkini zarządu Stowarzyszenia Folkowisko
Kalina Burnat, mama, neurobiolożka
Katarzyna Radziwiłł, wydawczyni
Agnieszka Błońska, reżyserka
Renata Janc
Izabela Witowska, opozycjonistka antykomunistyczna, aktywistka Obywatele RP
Maria Kwiecińska, matka trójki dzieci i babka ośmiorga wnucząt
Anna Lubowska, mentorka liderek
Iga Gańczarczyk, dramaturżka, wykładowczyni AST
Ruta Śpiewak, mama córek, socjolożka wsi
Joanna Kasperska, aktorka, społecznik
Julia Bogucka
Justyna Wolniewicz-Wrabec, aktywistka, matka, przedsiębiorca
Małgorzata Nagańska-Pilak
Katarzyna Skolimowska, aktorka
Ewa Pirogowska, wykładowca UAM, matka czworga dzieci
Magdalena Tracz, matka dwójki dzieci, rolniczka
Maria Quoos, dyrygent
Anna Wachowska-Kucharska, aktywistka miejska, działaczka społeczna, Poznań
Karolina Niedenthal, tłumaczka
Dorota Aleksowska
Agnieszka Rodowicz, reporterka
Agnieszka Ziątek, psycholożka
Bogna Kuśnierz, aktywistka obywatelska
Małgorzata Plawgo, psycholożka, redaktorka
Anna Szapiel
Małgorzata Tkacz-Janik, śląska aktywistka feministyczna, członkini Zarządu Stowarzyszenia Kongres Kobiet
Beata Bauman
Teresa Soltan, artysta plastyk
Olena Kijowska
Nadia Sokur-Worowska, nauczycielka
Iwona Duczmal, artystka
Monika Gołębiowska
Katarzyna Sikorska-Siudek lekarka, aktywistka Obywatele RP
Weronika Mirowska - prezeska Fundacji Grand Press
Anna Duniewicz, aktywistka, Inicjatywa “Nasz Rzecznik”, Inicjatywa obywatelska “Chcemy całego życia!”
Monika Urbanska, psychoterapeutka, producentka
Elżbieta Bujan-Żmuda, nauczycielka
Julia Żmuda, studentka
Aleksandra Lipczak, reporterka, pisarka
Magda Sikorska
Anna Szmel, Obywatele RP
Magdalena Pecul-Kudelska, chemiczka, Obywatele RP
Antonina Bochińska, przedsiębiorczyni
Agnieszka Przepiórska, aktorka
Bogna Świątkowska
Magda Zarzycka
Aleksandra Owczarek
Dorra Ostrożańska - trenerka biznesu, mentorka, feministka i herstoryczka
Julia Chimiak, mama, edukatorka, tłumaczka
Monika Szewczyk, mama, siostra, córka, przedsiębiorczyni
Magdalena Hirna-Budka, lingwistka, aktywistka pracownicza, wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego
Jolanta Wal
Anna Smolar, reżyserka teatralna,
Magdalena Sacha, wykładowczyni i tłumaczka
Agnieszka Kraińska edukatorka, liderka dialogu
Aleksandra Ska, dra hab. prof. Akademii Sztuki w Szczecinie, artystka sztuk wizualnych
Anna Niżegorodcew, em. prof. UJ anglistka
Krystyna Kwiatkowska- Jabłońska, prezes Zarządu Fundacji im.Ireny Kwiatkowskiej
Marzena Marczewska, wykładowczyni Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Agnieszka Rembiałkowska, nauczycielka, tłumaczka
Izabella Rodowicz
Agata Szczygielska-Jakubowska, Gazeta Wyborcza Bydgoszcz
Maja Żmuda, studentka
Kinga Dereniowska, dziennikarka
Beata Wojtkowska
Agata Brunty
Danuta Dowjat, tłumaczka
Anna Pasikowska nauczycielka
Maria Keller-Hamela
Natalia Sawka, dziennikarka OKO.press
Kinga Osuch, położna
Karolina Jaklewicz, artystka, wykładowczyni Politechniki Wrocławskiej
Maja Kleczewska
Agata Kluczewska, działaczka na rzecz praw człowieka
Marta Skierkowska, psycholożka
Ewa Raczyńska - p.o. redaktor naczelnej Onet Lifestyle
Dorota Rancew-Sikora, socjolożka, naukowczyni i nauczycielka akademicka
Magdalena Chrzczonowicz, redaktorka naczelna OKO.press
Kacha Szaniawska, redaktorka
Katarzyna Owczarek-Staśkiewicz, Równoważnia
Romana Mucha Prezeska Fundacja Miejsce na Ziemi
Lista wszystkich sygnatariuszek naszego apelu dostępna jest pod tym linkiem:
https://docs.google.com/document/d/135yP6XadgyRJmECLyIaxQTHcOyjOVy9Y4mgFP9klzIM/edit?tab=t.0
Jeśli chcesz również podpisać list — do czego zachęcamy — prosimy o przesłanie wiadomości na adres: redakcja@sestry.eu